O corazón de Xúpiter, de L. Costas

O corazón de Xúpiter de Ledicia Costas é o último libro que abordamos no club de lectura dos maiores e tamén o que suscitou un debate máis vivo sobre os temas nel tratados. Para os rapaces foi moi fácil identificarse cos personaxes, ao fin e ao cabo forman parte do mesmo microcosmos que eles: o da adolescencia.

Discutiron sobre as razóns de Isla, a protagonista, para confiar nunha persoa como Xúpiter ao que coñece só dun chat. As nenas pensaban que fora un pouco parva, pois “todo o mundo sabe que non te podes fiar de ninguén en Internet”; eles tamén chatean con descoñecidos, pero sen identificarse nin dar pistas de quen son (ou iso din). Tamén discutiron das razóns de Carballo para acosar á protagonista. “Si, deses tamén hai moitos nos institutos”, as rapazas recoñecían ter recibido improperios machistas dalgún rapaz !!!!. Admiraron os personaxes de Anxo e Mar, sobre todo esta última, valente para defender a súa homosexualidade, e tamén para dicir sempre o que pensa.

Poren, recoñeceron que no seu entorno había moitas máis Islas (elas mesmas se consideraban así) que Mar(es) (destas, máis ben pouquiñas), e que “A adolescencia é moi difícil”, concluíron.

O encanto da pedra cha, de Pere Tobaruela e Daniel Xove

Difícil elección a desta obra en banda deseñada para os benxamíns de As Estantigas, en primeiro lugar porque a idea xurde dun poema de Rosalía – e xa sabemos o que ocorre coa poesía, que ninguén a entende porque nos falta cultura lectora e nos sobran pantallas coas que alelarnos- e  segundo, porque a rapazada tamén ten problemas coa linguaxe visual.

            Non podía ser menos no noso Centro: o álbum ilustrado, pese a presentar unha historia chea de misterio e fantasía, resulta un tanto espesa e impenetrable, o que conduce aos cativos á desorientación. Porén, tras unha lectura detallada, acabaron identificando a mensaxe que contiña no seu interior: o mundo real está cheo de perigos e incitacións para os adolescentes. Non foi ata entón que ese encanto do título se lles amosou claro e diáfano, forzándoos a buscar unha solución asequible a todos: evitar as posibilidades de risco na medida do posible e compartir os medos cos demais.

            En canto ao aspecto formal tamén fixo falta unha introducción minuciosa para poder descubrir no texto e nas imaxes todos os detalles que a eles se lles escapan, empezando polas lendas de mouros e tesouros agochados nos versos rosalianos, e rematando pola importancia que no cómic teñen a forma das viñetas e bocadillos, os iconos, a xestualidade, a secuenciación, os encuadres e a cor.  E resultou curioso que fose esta última á que eles deron maior importancia, pois nesta obra a cor é un elemento fundamental da narración, cáseque unha personaxe máis.

            Así naceu a idea de elaborar unha teoría completa sobre o uso das distintas tonalidades por parte do ilustrador do álbum e o seu significado ao longo da historia. Eis o noso traballo:

Publish at Calameo or read more publications.

A illa de todas as illas, de X. Docampo

Que sexa precisamente o epílogo o único que nos gustou do libro é mostra dabondo de que a historia , que prometía moito, non gustara. A novela é unha homenaxe aos libros de aventuras que ocorreron en illas. Por ela desfilan referencias literarias coñecidas por todas nós: A illa do tesouro, O señor das moscas, Robinson Crusoe, … que é o único que a fai interesante.

Mais semella faltarlle un plan: fáltalle acción ,as persoaxes e as situacións son pouco verosímiles- eses país que desaparecen e deixan a unha nenade catro anos en mans duns menores- . En fin, que o único que se salva como personaxe é a néboa e as ilustracións, porque o demais resultounos soso e aburrido. Se a idea , en principio, prometía , o resultado final defraudounos a nós, coñecedoras desas lecturas. Que opinará a rapazada? Animaralles este libro a ler eses clásicos?

Juegos inocentes juegos, de Ricardo Gómez

Non lles gustou! E iso que, aparentemente, o libro proposto para o club de lectura dos maiores, Juegos inocentes juegos de Ricardo Gómez, tiña todas as papeletas para chegar aos rapaces.

A narración preséntanos a un adolescente reflexivo, tímido, normal, Sebastian (si, sen til no a), que asumiu demasiadas responsabilidades dende os 9 anos trala morte da súa irmá e o posterior divorcio dos seus pais. O rapaz gaña diñeiro, á vez que se divirte, probando xogos para unha empresa americana. Pero o que el non sabe, e o lector si, é que os xogos non son tan inocentes como o protagonista pensara, pois cada vez que proba un arma ou pilota un drone, cada vez que mata a alguén no seu ordenador estáo a matar na realidade. Con eses dous elementos xoga o autor: coa realidade cotiá de Sebastian e co resultado das súas accións.

Seica foi esta dualidade narrativa a que non calou nos alumnos/as, máis acostumados a formas de narrar, simples e lineais polo que a lectura resultoulles “pesada” e, as veces, “difícil de seguir”.

Sendo o obxectivo do club que os alumnos amen a lectura, pero que tamén coñezan outras formas de narrar, consideramos que debemos persistir nesta liña. Que entendan que, para se achegar a lectura, non sempre o camiño será doado, que haberán de salvar moitos escollos. Porque un libro é, ao fin e a o cabo, ¡a vida mesma!

O refugallo, de Paula Carballeira

"Refugallo é todo material e produto non desexado que se necesita eliminar porque carece de valor económico" (Wikipedia)

            Incisivo título o desta peza teatral de Paula Carballeira pensada para un público infantil e xuvenil. Unha obra divertida e do gusto do alumnado cunha mensaxe que cala moi fondo.
 A cuestión plantexada  polas nosas alumnas foi a seguinte: é transferible  a definición anterior ao ámbito humano? Pódense considerar as persoas un produto residual, algo que sobra e carente de valor?
            Dentro da fábulación a creatividade da autora (tamén actriz e contacontos) non abusa das hipérboles, é a imaxinación dos nenos o único que os salva da barbarie; o seu intento de crear un mundo mellor con todo aquilo que os demais tiramos resulta unha utopía nun espazo que se converte en metáfora do mundo. Vivimos e morremos nun vertedoiro, só a amizade, a sensibilidade e a empatía poderán salvarnos.
        

A resposta, desgraciadamente, foi afirmativa: o noso mundo converteuse  nunha sociedade de consumo feroz e despiadado no que mesmo os nenos (e calquera considerado non produtivo) son abandoados sen o menor signo de remorso.

Catro dos componentes do club decidiron aprender a seu papel e representar a escena III da obra. A verdade é que nos sorprenderon.

 

Una forma de vida, de A. Nothomb

Si en la anterior reunión habíamos comentado dos lecturas antibelicistas, este no lo es menos, pero desde una perspectiva diferente. En este caso, la autora y narradora inicia una relación epistolar con un soldado en la guerra de Irak, Melvin Mapple, que dice haber leído todas sus novelas. A lo largo de sus páginas el lector va conociendo los entresijos de esta relación y a este hombre que decide engordar como forma de rebeldía contra el ejército. Pero la situación se va complicando tanto que al final la historia da un vuelco sorprendente. Luego te asaltan las dudas, ¿será real esta historia? Porque lo que sí sabemos es que hay autores que se cartean con sus lectores. ¿Qué busca la autora? ¿Hablar de sí misma o, simplemente, convertirse en un personaje de su propia obra? Este punto es lo que a algunas no les ha acabado de convencer y que ha levantado serias críticas.

 En fin, una historia que trata de la falta de comunicación, de la soledad, del oficio de escritor, todo ello con grandes dosis de ironía.

Juegos inocentes juegos, de R. Gómez

Exogamia 3.0, de Ramón Caride

En Exogamia 0.3, Ramón Caride, un profesor de bioloxía, narra en seis breves relatos un futuro marcado polo triunfo do neoliberalismo e, como consecuencia, polas desigualdades económicas e sociais, afondadas co desenvolvemento da biotecnoloxía, así como polo afán de poder e o consumismo máis esaxerado. Esa sociedade futura presenta un mundo arrasado que, para pervivir, debeu evolucionar moi rapidamente recorrendo á biotecnoloxía, pero tamén a un incremento dos desequilibrios entre ricos e pobres.

Cando nos reunimos no club de lectura dos maiores para falar deste libro a discusión pronto derivou cara os conflitos éticos que podían extraerse da lectura. Os rapaces criticaron sobre todo, amosando unha gran capacidade de análise, o feito de que puidese existir unha pastilla para esquecer os recordos máis dolorosos, para eles iso modificaría quen ti eras, xa que, pensaban, tódalas túas vivencias conforman a personalidade e por iso non entendían que alguén quixese “resetear” á súa memoria.

Na reunión relacionamos un dos relatos do libro coa película, de 2005, La Isla, protagonizada entre outros por Ewan McGregor e Scarlett Johansson. Se non a vistes e queredes saber dela premede no enlace para poder ver un resumo do argumento. Se non a vistes e queredes saber dela, premede no enlace para poder ver un resumo do argumento.

 

E se queredes saber algo máis sobre o futuro da biotecnoloxía podedes visualizar este brevísimo  video: